Uproszczone postępowanie legalizacyjne
Z dniem 19 września 2020 roku wszedł w życie art. 49f ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane. Z tą datą wprowadzono uproszczone postępowanie legalizacyjne.
Uproszczone postępowanie legalizacyjne - kiedy wchodzi w rachubę?
Uproszczone postępowanie legalizacyjne może być prowadzone w przypadku stwierdzenia budowy obiektu budowlanego lub jego części:
1) bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo
2) bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia,
jeżeli od zakończenia budowy upłynęło co najmniej dwadzieścia latu[1].
Uproszczone postępowanie legalizacyjne - kiedy nie zostanie wszczęte mimo upływu dwudziestoletniego terminu od zakończenia budowy obiektu budowlanego?Jednakże pomimo upływu dwudziestoletniego terminu od zakończenia budowy obiektu budowlanego nie można wszcząć uproszczonego postępowania legalizacyjnego, jeśli:
1) rzeczony, dwudziestoletni termin upłynął po dniu wydania postanowienia o wstrzymaniu budowy[2];
2) przed dniem 19 września 2019 roku do wydano decyzję o nakazie rozbiórki[3];
3) dotyczy obiektu zlokalizowanego na „działce” w
rozumieniu ustawy
z dnia 13 grudnia 2013 roku o rodzinnych ogrodach działkowych[4].
Uproszczone postępowanie legalizacyjne wszczyna organ nadzoru budowlanego[5]. Organem nadzoru budowlanego pierwszego stopnia jest powiatowy inspektor nadzoru budowlanego a organem wyższego stopnia – wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego[6].
Kiedy uproszczone postępowanie legalizacyjne wszczyna się na wniosek właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego?
Uproszczone postępowanie legalizacyjne prowadzi się na żądanie właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego w przypadku obiektów budowlanych, których budowę zakończono przed dniem 1 stycznia 1995 roku lub w stosunku do których przed tym dniem wszczęto postępowanie administracyjne[7].
Nakaz zabezpieczenia obiektu budowlanego lub jego części oraz usunięcia stanu zagrożenia:
W przypadku stwierdzenia stanu zagrożenia życia lub zdrowia ludzi organ nadzoru budowlanego nakazuje, w drodze zaskarżalnego zażaleniem postanowienia, bezzwłoczne:
1) zabezpieczenie obiektu budowlanego lub jego części oraz
2) usunięcie stanu zagrożenia[8].
Przebieg uproszczonego postępowania legalizacyjnego:W ramach uproszczonego postępowania legalizacyjnego organ nadzoru budowlanego nakłada, w drodze zaskarżalnego zażaleniem postanowienia, obowiązek przedłożenia dokumentów legalizacyjnych w terminie nie krótszym niż sześćdziesiąt dni od jego doręczenia[9].
Do dokumentów legalizacyjnych należą:
1) składane pod rygorem odpowiedzialności karnej oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
2) geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza obiektu budowlanego;
3) ekspertyza techniczna sporządzona przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane, wskazująca, czy stan techniczny obiektu budowlanego:
a. nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz
b. pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu
budowlanego zgodnie
z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania[10].
Organ nadzoru budowlanego w trakcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego sprawdza kompletność dokumentów legalizacyjnych, a w przypadku stwierdzenia ich niekompletności, wydaje postanowienie o obowiązku usunięcia niekompletności w wyznaczonym terminie[11].
Obok tego organ nadzoru budowlanego sprawdza, czy z ekspertyzy technicznej wynika, że stan techniczny obiektu budowlanego nie stwarza zagrożenie dla życia oraz pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania[12].
Rozstrzygnięcia wydawane w uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym:
Organ nadzoru budowlanego, w uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym, wydaje:
1) decyzję o legalizacji, w przypadku, gdy:
a. dokumenty legalizacyjne są kompletne lub ich niekompletność usunięto;
b. z ekspertyzy technicznej wynika, że stan techniczny obiektu budowlanego nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania;
2) decyzję o nakazie rozbiórki, w przypadku:
a. nieprzedłożenia dokumentów legalizacyjnych lub nieusunięcia niekompletności tych dokumentów;
b. gdy z ekspertyzy technicznej wynika, że stan techniczny obiektu budowlanego stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub nie pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania[13].
Znaczenie decyzji o legalizacji:
Znaczenie decyzji o legalizacji objawia się dwojako:
1) decyzja o legalizacji stanowi podstawę użytkowania obiektu budowlanego[14];
2) wyklucza decyzję o nakazie rozbiórki[15].
"Dobrodziejstwo" uproszczonego postępowania legalizacyjnego:Wydanie decyzji o legalizacji w uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym nie jest obwarowana uprzednim uiszczeniem opłaty legalizacyjnej, stanowiącej warunek sine qua non w przypadku „zwykłego” postępowania legalizacyjnego[16].
radcowie prawni
Amelia Konieczna
Miłosz Bagiński - Żyta
[1] Art. 49f ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
[2] Art. 49f ust. 5 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
[3] Art. 32 ustawy z dnia 13 lutego 2020 roku o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw.
[4] Art. 13b ustawy z dnia 13 grudnia 2013 roku o rodzinnych ogrodach działkowych.
[5] Art. 49f ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
[6] Art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
[7] Art. 49f ust. 2 w zw. z art. 103 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
[8] Art. 49f ust. 3-4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
[9] Art. 49g ust. 1 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
[10] Art. 49g ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
[11] Art. 49h ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
[12] Art. 49h ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
[13] Art. 49i ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
[14] Art. 49i ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
[15] Art. 49i ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.
[16] Art. 49 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.